Urla ilçesi, bugün İzmir ilinin en önemli tarihi, turistik ve yakın ilçe merkezlerinden birisidir. Dolayısıyla Urla’da sivil mimarlık örneği teşkil edebilecek nitelikte yapılar olması kaçınılmazdır. Rumların 18. ve 19. yüzyıl başlarında Urla yarımadasına gelişleri ile Urla mimarisi şekillenmeye başlamıştır. Genel olarak engebeli bir arazi üzerinde kurulmuş olan Urla’da, özellikle yamaçlarda yer alan mahallelerde doku sık olup, sokaklar dardır.
Urla’da özellikle Zafer Caddesi ve Postane Sokak’ta yoğun olarak bulunan 19. yüzyılda yapılmış olan konutlardaki cephe düzenlerini etkileyen nedenler şöyle değerlendirilebilir. Zengin cephe elemanlı yapıların varlığı, zeytincilik ve bağcılığa dayanan ekonomik hayatın verdiği yüksek ekonomik gelirin bir sonucudur. Bu durum tarım ile uğraşan ailelerin konutlarında depo hacimlerine yer verilmesine neden olmuş ve bu hacimin varlığı cephe düzenlerine yansımıştır.
Zafer Caddesi’nin şehrin en önemli ticaret arteri olması nedeniyle bu cadde üzerindeki yapılar ticaret – konut işlevini üstlenmiştir. Livart İnşaat olarak biz de Urla mimarisine uygun butik otel uygulaması yaptık. Cephe düzenleri belirgin bir mimari zenginlik sergileyen bu yapılar, gelir seviyesi yüksek ailelerin konutları olarak belirlenebilir. Konutların kalın duvarlı yığma teknikle inşa edilmiş olması ise, iklim özellikleri ile yakından ilgilidir. Kalın duvarlar sayesinde yazın sıcağa kışın soğuğa karşı korunmuşlardır. Demir kepenkler, poyraz rüzgarına açık olan konutlar için önemli bir koruyucu eleman olarak cephede yer almışlardır. Konutların bugün de iç planda bazı ekleme ve düzenlemelerle çoğunlukla kullanılır olması ve mahallinde yapılan sosyal araştırmalar, yapıların mimarisinin yöre koşullarına göre, sosyal ve ekonomik etkenler sonucu doğduğunu ve cephe düzenlerinin de aynı nedenlerle ortaya çıktığını belirlemiştir.
Binalar; cephelerinde çıkmalarının olup olmamasına, kullanım alanlarının konut ya da konut+ ticari olmasına, tek katli ya da iki katlı olmamasına göre şekillenmiştir. Çıkması olan binalarda sokak kapısının üzerinde cumba ya da balkon görülür. Bazen kat silmeleri görülebilmektedir.
Livart İnşaat olarak amacımız Urla mimarisiyle uyumlu, müşterilerimizin memnuniyetini üst plana çıkaran ve Urla inşaat sektörünün önceliklilerinden olan projelere imza atmak.
Zahide Merve Bozdemir
Mimar